Morane te Schellebelle

Op zondag 12 mei arriveerden de Moranes van de GC III/3 op het Wase vliegveldje Moerbeke. Deze eenheid zou samen met de GC III/1 de Franse sector rond Antwerpen dekken. Nog voor de piloten ingekwartierd zijn werden vijf Moranes, twee van de GC III/3 en drie van de GC III/1 om 7u.30 ingezet om enkele Heinkel 111 boven Antwerpen te onderscheppen. Een half uur later ontvingen de piloten via de radio echter een wijziging in hun opdracht; in het station van Schellebelle laadde het Franse 7de Génie Régiment uit en veertien Messerschmitt 110's van de III.Gruppe van het Zerstörergeschwader 26 naderden het station in aanvalsformatie.

De Duitse tweemotorige grondaanvalsvliegtuigen scheerden over de rails en mitrailleerden alles wat bewoog. De Franse soldaten vluchtten uit de wagons de omliggende velden in en verscholen zich in greppels en grachten.

In Wetteren woonden de parochianen de mis van zeven uur bij. De kerkdienst liep naar haar einde, wanneer het geknetter en geronk de kerkgangers opschrikte en naar buiten deed snellen. Ze keken omhoog en sloegen het luchtgevecht gade. Enkele Moranes namen het op tegen een overmacht van veertien zwaarbewapende Messerschmitts, om alzo te trachten de beschietingen te verhinderen.

In totaal scoorden vijf Duitse piloten een overwinning  : Oblt Sophus Baagoe, Fw Dibowski, Fw Gramman, Ofw Haase en Ogfr Hans Schalck.

Twee piloten, Lt Béran en C/Cf Josef Stehlik wisten samen een  Messerschmitt te beschadigen (probablement détruit), maar hun verbetenheid werd één van hen fataal. Tijdens een aanval langs voor sloeg een salvo uit de neus van één van de Messerschmitts doorheen de cockpit, waarbij de piloot getroffen werd. Het stuurloos geworden vliegtuig zweefde verder, waarna het een kraaklanding maakte in een weide in de Molenweg op twintig meter van de Steenweg naar Dendermonde. Algauw kwamen de eerste toeschouwers aangelopen. In de verte waren de beschietingen van het station nog hoorbaar. Eén iemand waagde het dichterbij te komen. Hij zag de piloot in de stoel, blijkbaar ongedeerd, op een klein stroompje bloed uit de lederen muts na. Plotseling dook vanachter de bomen weerom een Messerschmitt. De Wetternaar wist op tijd weg te springen, en ontsnapte aan de fluitende kogels. Wat later stierf het geluid weg, en waren ook de beschietingen teneinde.

Enkele omstaandere begaven zich behoedzaam naar het vliegtuig en openden de cockpitkap. Voorzichtig werden de riemen losgegespt, en legde men het lichaam van de piloot in het gras. Eén iemand opende de overalls, de omstaanders waren verbaasd over de vele kledingstukken. Uiteindelijk vond men de papieren, die de identiteit van het gevallen slachtoffer onthulden. In het gras lag Lieutenant Jindrich Beran, een Tsjechisch vliegenier in dienst van de Armée de l'Air.

Jindrich werd op 15 november 1905 geboren te Rozna pod Pernstejnem in Moravië, als vijfde in een gezin van tien kinderen. Op 19-jarige leeftijd was hij onderwijzer te Stepanov, maar nauwelijks twee jaar later trad hij in de Miltaire Academie voor een Officierenopleiding. Hij diende één jaar in een Bergbataljon, maar op 30 september 1930 werd hij als waarnemer in een verkenningseenheid gedetacheerd. In 1937 vloog hij als jachtpiloot op Avia B-537 tweedekkers, maar datzelfde jaar werd hij overgeplaats naar het vliegveld Praag-Kbely, om er met de Marcel Bloch MB-200BN.4 te vliegen, een zware bommenwerper van Franse makelij. Hij volgde in 1938 een stage in Frankrijk. Na de conferentie van Munchen werd hij als Kapitein bevelvoerder over het 40ste Jachtsmaldeel.

Op 15 maart 1936 werd Tsjechië door Hitler geannexeerd, het Tsjechische leger werd ontbonden en Beran moest een job in het burgerleven zoeken. In juli 1939 vluchtte hij naar Polen, waar hij andere Tsjechen vervoegde die weerwerk wilden bieden aan de Duitse bezetting van hun land. Drie maanden later, bij de inval in Polen, gingen de Tsjechen aan boord van een schip dat hen naar Frankrijk bracht. Jindrich volgde er een cursus in de Franse luchtmacht en hij kreeg er de rang van Lieutenant. Vanaf 2 december was hij operationeel. 

De gesneuvelde werd naar het ziekenhuis van de Zuster Apostolieten gevoerd.

Op 15 mei werd Jindrich Béran te Wetteren begraven. De plechtigheid werd door velen bijgewoond.

Later zou de Tsjechische moeder per brief in het Moravische stadje Runa, de gebeurtenissen omtrent het lot van haar zoon vernemen. Zij bestelde per post te Wetteren bloemen, en stelde iemand aan om het graf van haar zoon te verzorgen. Tien jaar later, op 15 oktober 1950, werden zijn stoffelijke resten ontgraven en per trein naar zijn geboortedorp gebracht. Na de oorlog werd hij posthuum tot luitenant-kolonel bevorderd. In 1991, na de val van het Communistisch regime, kreeg hij de rang van kolonel.

Cynrik De Decker

Datum: 
12/05/1940
Organisaties: 
Locatie
Ertbrugstraat
Schellebelle
be
Type Locatie: 
Incident
Bronnen: 
De Decker Cynrik & Roba Jean-Louis: 40-45 boven Schelde, Dender en Durme, 1994
Correspondentie met Jiri Rajlich, Praag (Tsjechië), april 1994