De Vliegweek van Zarren & André Denduyver

Reeds vóór Wereldoorlog 1 maakte Zarren kennis met het vliegwezen in zijn pioniersfase. In 1911 werd er namelijk een vliegweek ingericht. De pastorale stilte van Zarren, die maar gestoord werd door het geratel van een voorbijrijdende trein, of op gekende uren door de dampstoten van een locomotief die aanzet, zou voor het eerst gestoord worden door het geronk van een vliegtuig.

Twee jonge mannen nemen in die tijd regelmatig dezelfde trein vanuit het spoorwegstation Zarren voor een stukje samenreis naar Gent. Het zijn Jerome Deboutte (1883-1950), oudste zoon van Burgemeester Alfons Deboutte, die toen studeerde voor architect aan het St.-Lucas Instituut te Gent en een zekere André Denduyver (Handzame °1884), boerenzoon uit Werken, die chauffeur is van de sportauto van de jonge, gefortuneerde Graaf d'Oultremont uit Gent.

Op zekere dag vraagt d'Oultremont aanzijn chauffeur : “Moest ik nu een vliegmachine kopen, zou je daarmee durven vliegen?”. Het antwoord van allesdurver Denduyver is “Ja”, zonder enige aarzeling. Hierop bestelt d’Oultremont een tweedekker Farmanvliegtuigen Denduyver leert vliegen en behaalt zelfs het brevet van burgerlijk piloot op 16 september 1911 met brevetnummer 43. De investering moet opbrengen en vliegweken wordengeorganiseerd. Roekeloos demonstreert piloot Denduyver zijn vliegkunsten.

Jerome Deboutte is bij deze verhalen gefascineerd. Als graaf d'Oultremont in menige streek van het land zijn vliegtuigdemonstraties organiseert, dan moet dat ook lukken te Zarren.

De ligging is gunstig : de Broeken tussen Zarren en Werken met zijn uitgestrekte weiden, zonder bomen of andere hoge beplantingen, vormen voor het opstijgen en landen geen enkele belemmering. Enbovenal, het is de geboortestreek van Denduyver.

Het project wordt aan de jonge graaf voorgelegd en goedgekeurd.

Te Zarren wordt een Comité samengesteld. Burgemeester Alfons Deboutte is verantwoordelijk voor de algemene orde, politie reglementen enz .… Zijn oudste zoon Jerome Deboutte, zal instaan voor de infrastructuur : het uitkiezen en pachten van een passend stuk weidegrond, het optrekken met waterdichte bachestof van een bergplaats, groot genoeg om het vliegtuig eronder te stallen, en ten slotte het afbakenen van het terrein met verpakkingsweefsel, dat meteen ook het vliegtuig en het grondgebeuren aan het oog van niet-betalenden moet onttrekken.

Brouwer Jozef Knockaert zal zorgen voor de levering van het bier en alles wat erbij behoort.

De datum is vastgelegd en wordt bekendgemaakt met de kleine middelen waarover men toen beschikte : affichettes, weken vooraf rondgedragen en aangebracht op de bierwagens van Knockaert en de wagen van voerman Leon Goderis.

Is het weer gunstig dan zal de aankomst geschieden op een maandagmorgen. En het weer is gunstig. Geheel Zarren ligt die 8ste juli 1911 op de loer. Plotseling hoort men een vreemd, nog nooit gehoord gedruis komende uit de lucht… Uit de morgennevel verschijnt het vliegtuig. Op een 100-tal meter hoogte cirkelt Denduyver enkele malen boven en rond de kerktoren, en daalt tenslotte neer op het voorbereide landingsterrein. Hij was opgestegen ergens in Oost-Vlaanderen.

Naar Zarren heeft hij de weg gevolgd vande glimmende spoorrails van de spoorweg Deinze-Tielt-Lichtervelde-Kortemark-Zarren.

Het zijn eerst de Zarrenaars en Werkenaars zelf die het schouwspel mogen meemaken. Zelfs de boeren latenhun werk staan en komen plaatsewaarts afgedrenteld, en dan nog een stapje verder naar de Broeken : nieuwsgierig,achterdochtig, verbijsterd. Die eerste aankomstdag is echter nog maar een klein begin. Het weer blijft gunstig, en de volgende dagen komt er volk in groeiende drommen toegestroomd, per trein, met de “sieze", met allerhande voertuigen, of ook van uren ver te voet. Dergelijke volkstoeloop had Zarren tot dan toe nog nooit meegemaakt.

Het entreegeld stroomt binnen. Het grootste aantal heeft zijn belegde boterhammen meegebracht, maar bier wordt ter plaatse aangekocht. De oude bruinen van brouwer Knockaert vloeit rijkelijk om de honderden dorstige kelen te lessen.

's Voormiddags is het kijken dichtbij het vliegtuig. ‘s Namiddags is het opstijgen en vliegen, echter niet elke namiddagwant het weer moet meewillen. Er mag namelijk geen wind blazen of dreigen.

Piloot Denduyver is volledig in leder uitgerust : lederen hoofddeksel en sluitende stofbril, lederen broek en vest,sluitende lederen laarzen.

Tijdens zijn vluchten zwenkt het vliegtuigrichting Zarren dorpplaats, cirkelt enkele malen rond boven de kerktoren zoals het gebeurde bij zijn eerste aankomst,hernieuwt nog eens zijn vlucht boven de gemeentekom, zwenkt terug naar de landingsplaats, passeert boven het volk dat zich neerhurkt van schrik en landt ten slotte.

Dit zijn de gloriedagen van Zarren. Het was een echt volksfeest en iedereen was tevreden. Graaf d'Oultremont en vlieger Denduyver zijn diep gelukkig, want het geheel is zonder hapering verlopen. Burgemeester Alfons Deboutte is bijzonder tevreden, want alles gebeurde rimpelloos, zonder ordestoring, zonder braspartijen, zonder dat veldwachter of gendarmerie moesten tussenkomen en Jerome Deboutte heeft er een mooie stuiver aan verdiend.

Alle medewerkers, bouwlieden, grondpersoneel, nachtwakers kan hij flink vergoeden, en voor zich zelf genoeg overhouden voor zijn aanstaande huwelijksreis, waarvan hij anders maar had kunnen dromen.

Brouwer Knockaert is in de wolken : onophoudend heeft de kas gerinkeld. Een dergelijke bierverkoop heeft geen enkele bierbrouwer in de Provincie ooit gekend…

Graaf d'Oultremont werd tijdens WO-1in het Camp d'Auvours in het Franse Paraigne l'Evéque opleider van Belgische frontsoldaten. Zijn vader was trouwens Generaal.

André Denduyver is met het vliegtuig op het schip naar Amerika getrokken. Graaf en vlieger zouden in U.S.A. evenveel dollars oprapen als hier franken. Echter ginder moeten vlieger en vliegtuig ergens verongelukt zijn. De omstandigheden waarin zijn echter niet gekend.

Jos Demaret

Datum: 
08/07/1911
Toestel: 
Personalia: 
Denduyver André
Locatie
Zarrenstraat
Zarren
be
Type Locatie: 
Incident
Vliegveld
Bronnen: 
Demaret Jos in : Contact 32