Ballonvlucht te Oostende

Aanvang 1907 verwekte Kursaaluitbater Georges Marquet een ware omwenteling in het toeristische kalender van de badstad Oostende. Met een tot ver buiten de grenzen doordringende Barnumreclame verspreidde dit schouwspelgenie de blijde mare dat voortaan het toeristische seizoen in de 'Koningin der Badsteden' reeds met Pasen zou starten en dat zijn Kursaal en de bijhorende speelzalen het hele jaar door open zouden blijven. Met dergelijke drastische wijzigingen hoopte deze succesrijke concessiehouder Oostende eindelijk uit het strakke keurslijf van het amper twee maanden durende zomerseizoen te kunnen bevrijden.

Als apotheose stelde de Gentenaar Edmond Van der Steghen voor om met zijn ballon op te stijgen op het strand naast het Kursaal. Deze trouwe badgast en actief lid van de Gentse Aéro-club des Flandres was zelfs bereid om tijdelijk zijn ballon de passende naam “La Reine des Plages” te geven.

De leden van het feestcomité waren natuurlijk dol enthousiast met dit nog nooit in Oostende vertoonde luchtvaartgeschenk.

Op maandagmorgen 20 mei 1907 zeulden een groepje stadswerklieden het ballonomhulsel, de mand, het zware net, de talrijke touwen, de ballastzakjes, die met 15 à 20 kg zand werden gevuld en heel wat ander aeronautisch materiaal het strand op. Weldra heerste er een drukte van belang. In een met paaltjes en touwen afgebakende arena werd het vullen van de ballon met stadsgas voorbereid. Een vulslurf werd van de dijk over het strand naar de vulplaats uitgerold en aan de ballonslurf bevestigd. Terwijl door het binnenstromende gas het ballonhulsel met het net er overheen langzaam hoger en hoger rees, hadden de helpers van ballonvaarder Van der Steghen hun handen vol om over heel de omtrek de ballastzakjes steeds weer een maas lager te hangen. Na enkele uren stond de ballon mooi bol gevuld met lichtgas en kon men de vulslurf afbinden.

De weersomstandigheden waren echter ver van ideaal: bij vlagen veegde een aanwakkerende noordoostenwind over het strand en de ballonvaarder liep met een bezorgd gezicht zenuwachtig op het strand heen en weer. De kans zat er alleszins in dat een plotse windstoot de opstijgende ballon boven zee zou meenemen en dat kon levensgevaarlijk worden voor de inzittenden. Wij weten niet of de aanblik van de sleepboten en de reddingssloepen, die voor de kust heen en weer kruisten, Van der Steghen enige geruststelling bood.

Toen de mand na heel wat gesleep en gezucht onder de ballon was gebracht en vastgemaakt, konden de start manoeuvres aanvangen.

Ballastzak na ballastzak (15 à 20 kg zand) werd van het net afgehaakt zodat de ballon kon stijgen. Even later begon die met de lichte bries mee heen en weer te wiegen. Na een laatste aarzeling stapte Van der Steghen in de mand en rukte het afbindtouw rondom de vulslurf los: die moest tijdens de vlucht immers open blijven want anders zou de ballon op 500 m hoogte door de verminderde luchtdruk kunnen barsten. Een man van de Aeroclub, vermoedelijk de heer Auguste de Breyne, die als getuige wou meevliegen, klauterde daarna op zijn beurt in de mand. Pas dan kon het eigenlijke uitwegen van de ballon aanvangen. Hiervoor moesten nu zoveel zandzakjes worden losgehaakt dat men de mand met één vingen omhoog kon duwen. Toen Van der Steghen tenslotte nog een zak voor de helft leeggoot, steeg de ballon, precies om 11 uur, statig omhoog.

Terwijl de luchtbal langzaam wegzweefde, lieten beide inzittenden een reeks kinderballonnetjes ontsnappen, waaronder een briefkaart bengelde. Op de daarop gedrukte mededeling vroeg men de vinder om deze kaarten met naam, adres en vindplaats met de post naar het inrichtende feestbestuur terug te zenden.

Helaas de meeste ballonnetjes verdwenen vermoedelijk boven zee, want ondanks de daarop vermelde beloning keerden achteraf slechts twee kaartjes terug naar Oostende: de ene vond landbouwer Vereeck uit Leffinge op zijn erf en de andere zond Mevrouw Marie Opstael uit Stene naar Mej. Steenbrugge, de plaatselijke schoonheid die pas tot strandkoningin was verkozen.

Die eerste bemande vlucht uit Oostende zou wel geen denderende gebeurtenis worden. Nauwelijks was de ballon enkele tientallen meters gestegen of een eerste windstoot duwde hem tot iets voorbij de branding boven zee. Gelukkig waaide de wind toen even uit een gunstiger richting. Terwijl beide luchtreizigers geestdriftig met hun zakdoek naar de menigte wuifden, zweefden zij parallel aan de kust verder, richting Mariakerke.

Helaas, in de buurt van het Royal Palace Hotel dreigde een tweede windstoot de ballon ver buitengaats mee te voeren. Geschrokken rukte Van der Steghen inderhaast aan de ventiellijn en de ballon landde veilig voorbij het grote hotel op het strand in Mariakerke.

Hoewel sommige die luchtvaartprestatie nogal magertjes vonden, maakte deze vlucht op de meeste toeschouwers heel wat indruk. Zowat overal roemde men de moedige houding van beide ballonvaarders en steeds meer stemmen gingen op om zeker dergelijke vlucht in de toekomst nog te organiseren. Het mocht inderdaad bij deze eerste, enigszins mislukte vliegpoging niet blijven.

Datum: 
20/05/1907
Personalia: 
Van der Steghen Edmond
Locatie

Oostende
be
Type Locatie: 
Incident
Bronnen: 
Major Walter, Vleugels boven Oostende, Flying Pencil, Erembodegem, 2010